ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ κ. ΣΙΜΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ
Μετά από 10 χρόνια κρίσης, περιοριστικών πολιτικών και μνημονίων η Ελλάδα επανέρχεται φέτος, ή για να το θέσω σωστότερα προσπαθεί να επανέλθει, στην κανονικότητα με βασικότερο και πλέον κρίσιμο πρόβλημα ακόμη το περιβάλλον και τις συνθήκες λειτουργίας μέσα στο οποίο καλείται να λειτουργήσει η πραγματική οικονομία
Η διαπίστωση της αδυναμίας ισχυρής αναπτυξιακής προοπτικής εφόσον δεν δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την απρόσκοπτη λειτουργική ανάπτυξη των επιχειρήσεων μας υποχρεώνει σήμερα να συνεννοηθούμε δημιουργικά για την διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου στόχευσης και λειτουργίας της επιχειρηματικότητας πέρα και πάνω από τις όποιες κυβερνητικές αποφάσεις και σχεδιασμούς.
Η αδυναμία της δημόσιας διοίκησης και η διαρκής ενασχόληση των κυβερνήσεων με τον δημοσιονομικό παρά με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, η διαπίστωση δηλαδή ότι το κράτος αδυνατεί στην παρούσα φάση να δημιουργήσει το κατάλληλο οικονομικό περιβάλλον και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, μεταθέτει το βάρος της αναπτυξιακής στρατηγικής στον ιδιωτικό τομέα. Καλούμαστε έτσι εμείς να αναδείξουμε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας μέσα από την επιτυχημένη πορεία και τις προοπτικές των επιχειρήσεων που προσαρμόστηκαν, αυτορυθμίστηκαν με βάσει τις αρχές τις εταιρικής διακυβέρνησης, κέρδισαν την εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών και αποτελούν το καλύτερο παράδειγμα για τις ευκαιρίες και τις προοπτικές τις χώρας.
Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι τα δύο μεγάλα θέματα που θα μας απασχολήσουν το προσεχές διάστημα. Είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε τις σημαντικές επενδύσεις που χρειάζεται η Ελλάδα για να βάλει τις βάσεις για την ανάπτυξη. Είναι οι αναγκαίες συνθήκες για την δημιουργία φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα δημιουργήσει νέο πλούτο και θέσεις εργασίας για την χώρα.
Δεν μπορώ λοιπόν να φανταστώ καλύτερο ξεκίνημα της επίσημης φετινής μας δραστηριότητας από το Συνέδριο Εταιρικής Διακυβέρνησης, όπου για μια ακόμη φορά το Επιμελητήριο επιτελεί τον ρόλο του σαν πλατφόρμα συναίνεσης και συνεννόησης και συζητά με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς τα κρίσιμα και δύσκολα θέματα που άπτονται της διακυβέρνησης των επιχειρήσεων, με στόχο να συμβάλλουμε σε βάθος χρόνου στην αλλαγή νοοτροπίας που απαιτείται για την δημιουργία ενός συνετού, υγιούς, ανταγωνιστικού και βιώσιμου μοντέλου για την ανάπτυξη και την ευημερία.
Στη ίδια κατεύθυνση θα ήθελα να σας ενημερώσω και για τον καταλυτικό ρόλο του Επιμελητηρίου μας στην σύσταση του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας, απαραίτητου παράγοντα για την αναβάθμιση της εικόνας της αξιοπιστίας της χώρας μας, και σημαντικού οργάνου για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Η παρουσία σας σήμερα εδώ, μια μεγάλη παρουσία που ξεπερνά τα δεδομένα αντίστοιχων συνεδρίων, αποτελεί και μάρτυρα της διάθεσης σας για την αλλαγή νοοτροπίας και μοντέλου επιχειρηματικότητας που αποτελούν και τη μοναδική ελπίδα μας για βιώσιμη ανάπτυξη, δημιουργία πλούτου και διανομή του προς όφελος όλων των εταίρων, επιχειρήσεων, μετόχων, εργαζομένων και κοινωνίας.
Σας καλώ να ξεπεράσουμε μαζί παλιές αντιλήψεις και αγκυλώσεις, να αντιληφθούμε τις ανατρεπτικές αλλαγές που μας φέρνει η ανοιχτή ψηφιακή επανάσταση και να συμμετέχουμε όλοι ενεργά και ουσιαστικά στην προσπάθεια να δημιουργήσουμε εμείς τις συνθήκες που θα βελτιώσουν τη ζωή μας.
Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και την υποστήριξη σας και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Πρόεδρος Επιτροπής Εταιρικής Διακυβέρνησης Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου
Η εταιρική διακυβέρνηση είναι σύνολο κανόνων και πρακτικών που στόχο έχουν την αξιοπιστία, δηλαδή την υιοθέτηση μιας θεμελιώδους (μαζί με την ποιότητα) κουλτούρας για κάθε επιχείρηση μικρή ή μεγάλη, ιδιωτική ή δημόσια, εισηγμένη ή μη.
ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ: ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΣ
Την πρώτη ενότητα συντόνισαν ο κ. Ανδρέας Σιάμισιης, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής Οικονομικών του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ και η κα Μαρία Θεοδουλίδου, Οικονομική Διευθύντρια Προγραμματισμού και Ελέγχου Ομίλου FOURLIS.
Ο κ. Ξενοφών Αυλωνίτης, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, παρουσίασε την πρωτοβουλία για την αλλαγή του Ν.3016/2002 για την εταιρική διακυβέρνηση και τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου που συμπληρώθηκε από τις εισηγμένες εταιρείες στο πλαίσιο της αναθεώρησης της νομοθεσίας.
Ο κ. Αθανάσιος Κουλορίδας, Νομικός Σύμβουλος της Ένωσης Εισηγμένων Εταιρειών, παρουσίασε τις διατάξεις για την εταιρική διακυβέρνηση που περιλαμβάνονται στο αναμορφωμένο εταιρικό δίκαιο (Ν.4544/2018) και συγκεκριμένα τις διατάξεις για τη σύγκρουση συμφερόντων, το ΔΣ και την ευθύνη του, τις συναλλαγές με τα συνδεδεμένα μέρη, τις ρυθμίσεις για τις αποδοχές και τις ενώσεις μετόχων.
Η κα Αναστασία Στάμου, Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ), παρουσίασε την αποστολή, τις θέσεις για τη διοίκηση και τους μετόχους και τις πρωτοβουλίες του ΕΣΕΔ. Στις πρωτοβουλίες περιλαμβάνονται εργαλεία για τις επιχειρήσεις, αλλαγή επιχειρηματικής κουλτούρας και εκπαίδευση.
Οι κ.κ. Chris Hodge, Special Advisor, CG Policy, Nestor Advisors και James Harley, Nasdaq Governance Solutions αναφέρθηκαν στις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και παρουσίασαν τον αναθεωρημένο Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης της Μεγ. Βρετανίας, τον Κανονισμό της ΕΕ για τα Δικαιώματα των Μετόχων, τις αλλαγές στους Κώδικες Εταιρικής Διακυβέρνησης άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τις τάσεις στη σύνθεση των μελών των Δ.Σ. και στα Τμήματα των Σχέσεων με Επενδυτές.
ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Την δεύτερη ενότητα συντόνισαν ο κ. Γιάννης Αψούρης, Γενικός Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών, Όμιλος Ελληνικά Πετρέλαια και ο κ. Βασίλης Μονογυιός, Senior Manager, Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου, Όμιλος Eurobank.
Στην ενότητα αυτή, μετείχαν ως ομιλητές οι: Παναγής Βουρλούμης, Πρόεδρος, Τράπεζα Τροφίμων, Αναστάσιος Γαβριηλίδης, Νομικός Σύμβουλος, Costamare Inc., Λεωνίδας Τόλης, Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών ΝΑ Ευρώπης, Philip Morris International και Κατερίνα Αδάμ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Σχολή Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σ
Συζητήθηκαν οι συγκρουσιακές καταστάσεις που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση της επιχειρηματικής δράσης με το εξωτερικό περιβάλλον. Δόθηκε έμφαση στις ακόλουθες καταστάσεις:
- Πιέσεις που προκύπτουν από την ανάγκη συμμόρφωσης προς το κανονιστικό-νομοθετικό ή θεσμικό πλαίσιο, εθνικό ή υπερεθνικό, ιδίως σε περιπτώσεις μεταβολών των πλαισίου αυτού
- Συγκρούσεις με τοπικές κοινωνίες, κυρίως σε σχέση με περιβαλλοντικές οχλήσεις από τη βιομηχανική λειτουργία και με ζητήματα που άπτονται της υγείας και ασφάλειας πολιτών
- Πιέσεις ή προκλήσεις που προέρχονται από τη μεταβολή των καταναλωτικών συνηθειών των πελατών και οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αποφάσεις και αλλαγές στρατηγικού χαρακτήρα
Από τη συζήτηση αναδείχθηκαν κυρίως η σημασία που έχει η έγκαιρη αναγνώριση, πρόληψη και προετοιμασία για την υιοθέτηση κανονιστικών-νομοθετικών απαιτήσεων αλλά για την προσαρμογή σε νέες ανάγκες της αγοράς και των καταναλωτών, η έμφαση στην προσεκτική ανάλυση και αποφυγή βιαστικών αποφάσεων, η ειλικρινής και αποτελεσματική επικοινωνία και ενημέρωση προς όλα τα ενδιαφερόμενη μέρη και η σημασία της παράλληλης έμφασης τόσο στην αυτορύθμιση (στις οικειοθελείς ενέργειες βελτίωσης της εταιρείας) όσο και στην αποτελεσματική εποπτεία.
ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
Την τρίτη ενότητα συντόνισαν ο κ. Γεώργιος Βενιέρης, Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Γιάγκος Χαραλάμπους, F.C.C.A. Technical Consultant, UHY Axon Certified Auditors.
O κ. Howard Prince–Wright, Director, 21 Aberdeen Standard Investments, μίλησε για την ανάγκη της αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των παρόχων κεφαλαίου. Τόνισε ότι η χρηστή εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί κλειδί για τη διατήρηση μίας επιτυχούς και βιώσιμης εταιρείας και ευθυγραμμίζει τα συμφέροντα όλων των μερών.
Ο κ. Μάριος Κολιόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Alvarez & Marsal, ανέφερε ότι δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των διαγνωστικών ελέγχων που διενεργούνται από την εταιρεία του σε σχέση με τους ελέγχους των ορκωτών ελεγκτών.
Ο κ. Ανδρέας Χασάπης, Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Commercial Banking, Eurobank, τόνισε την ανάγκη να μειωθεί ο χρόνος σύνταξης και υποβολής των οικονομικών καταστάσεων προς έγκαιρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού και των τραπεζών για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων.
Ο κ. Σωκράτης Λαζαρίδης, Διευθύνων Σύμβουλος, Χρηματιστήριο Αθηνών, εισηγήθηκε βελτιώσεις ως προς τον ισχύοντα τρόπο διάθεσης των χρηματοοικονομικών μέσων (ομολόγων-μετοχών κτλ) ειδικότερα από τις τράπεζες για την αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων.
Ο κ. Αναστάσιος Καλλιτσάντσης, Διευθύνων Σύμβουλος, Ελλάκτωρ, με βάση την σημαντική εμπειρία του στα θέματα σύγκρουσης συμφερόντων, ανέλυσε τους προβληματισμούς της εταιρικής διακυβέρνησης από τους μεγάλους μετόχους και η ανάλυση της εισήγησής του παρουσιάζεται στην σελίδα 25 της Καθημερινής με ημερομηνία 22 Φεβρουαρίου 2019.
Η γενικότερη σύνοψη των εισηγήσεων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των διαφορετικών παρόχων κεφαλαίου παρουσιάζεται ως κύριο πρόβλημα όταν οδηγούν σε μείωση των ροών πληροφοριών που επιφέρουν δυσκολίες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και δημιουργούν ένα πλαίσιο προβλημάτων επιλογής και ηθικού κινδύνου που μειώνουν την ροή των κεφαλαίων σε παραγωγικές επενδύσεις. Ακόμα και όταν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων δεν απαιτείται η μείωση της ροής πληροφοριών επειδή τα κίνητρα εκμετάλλευσης της σύγκρουσης συμφερόντων μπορεί να μην είναι σε υψηλό βαθμό. Η ορατή εκμετάλλευση σύγκρουσης συμφερόντων συνήθως οδηγεί στην μείωση της φήμης της οικονομικής οντότητας όπου η σύγκρουση λαμβάνει χώρα και το συμπέρασμα των εισηγήσεων είναι η ανάγκη εφαρμογής ενός αποτελεσματικού συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ Δ.Σ. ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Την τέταρτη ενότητα συντόνισαν ο κ. Ξενοφών Αυλωνίτης, Αντιπρόεδρος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και ο κ. Παναγιώτης Σταϊκούρας, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Ο Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος Ιατρικού Αθηνών και Πρόεδρος, Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ), κατέθεσε τη ματιά της διοίκησης, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η αξία της σωστής λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών, εσωτερικών και εξωτερικών, καθώς και του συνόλου των δομών και των θεσμών που διέπουν τη σωστή εταιρική διακυβέρνηση, έχει αναδειχθεί με τρόπο αποφασιστικό στην Ελλάδα, σήμερα. O Δρ. Αποστολόπουλος τόνισε, επίσης, ότι η επένδυση, στο καλύτερο δυνατό εσωτερικό και εξωτερικό έλεγχο, καθώς και στη βελτιστοποίηση της εταιρικής διακυβέρνησης, έχει πολλαπλασιαστική αξία για τις επιχειρήσεις και τους μετόχους, καθώς η Εκτελεστική Διοίκηση μπορεί να λαμβάνει απερίσπαστη τις κατάλληλες επιχειρηματικές αποφάσεις, ώστε να μεγιστοποιείται το μακροχρόνιο όφελος των μετόχων και των λοιπών συμμετεχόντων (stakeholders).
Ο κ. Μάριος Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος, PwC, σχολίασε ότι είναι σημαντικό να υπάρχει τέτοια εταιρική κουλτούρα που να αναγνωρίζει τη διαφορά μεταξύ της εταιρείας, των μετόχων και της διοίκησης και του αντίστοιχου διαχωρισμού των διαφορετικών και ενδεχομένως συγκρουόμενων συμφερόντων μεταξύ των τριών ομάδων. Η συγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου, σε αυτή τη λογική, παράλληλα με την επιλογή έμπειρων μελών που με αποφασιστικότητα και αμεροληψία, εκφέρουν άποψη σχετικά με τις αποφάσεις, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των εμπλεκόμενων μερών, διασφαλίζει υψηλού επιπέδου εταιρική διακυβέρνηση.
Ο κ. Αλέξιος Πιλάβιος, Πρόεδρος, Alpha Asset Management, επισήμανε ότι το επίπεδο της Εταιρικής Διακυβέρνησης στη χώρα μας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων. Είναι λίγες οι εταιρίες που συνδυάζουν μέγεθος, πολυμετοχικότητα και σημαντική παρουσία ξένων και εγχωρίων θεσμικών επενδυτών, στοιχεία που επιβάλλουν μια σοβαρή αντιμετώπιση της εταιρικής διακυβέρνησης. Λίγες εταιρίες διαθέτουν ένα σύνολο πολιτικών, διαδικασιών και δικλίδων ασφαλείας που περιλαμβάνονται σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων. Η ύπαρξη ενός τέτοιου συστήματος απαιτεί χρόνο και συνεπάγεται κόστος που πολλές φορές η διοίκηση δεν είναι διατεθειμένη να διαθέσει. Από την άλλη πλευρά θα έκανε πολύ πιο εύκολη τη δουλειά της μονάδας εσωτερικού ελέγχου η οποία θα ήξερε ακριβώς τι θα πρέπει να ελέγξει.
Τέλος ο κ. Πιλάβιος τόνισε ότι η επιτροπή ελέγχου έχει μεγάλη ευθύνη καθώς εκτός από την παρακολούθηση και αξιολόγηση του έργου του εξωτερικού ελεγκτού, της μονάδας εσωτερικού ελέγχου και τις διαδικασίες της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, πρέπει να εξετάζει και να αξιολογεί την επάρκεια και αποτελεσματικότητα του συστήματος εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων. Το μέγεθος της ευθύνης της επιτροπής ελέγχου δεν είναι το ίδιο με αυτό των εκτελεστικών μελών του Δ.Σ., δεν απέχει πάντως σημαντικά.
Ο κ. Γεώργιος Ραουνάς, Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Τομέα Επιχειρηματικής Διακυβέρνησης, KPMG, ανέφερε ότι η άριστη συνεργασία μεταξύ των βασικών εμπλεκομένων οντοτήτων (Επιτροπή Ελέγχου, Εσωτερικός Έλεγχος και Ορκωτοί Ελεγκτές) είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την εμπέδωση καλής εταιρικής διακυβέρνησης στις εταιρείες. Η Επιτροπή Ελέγχου θα πρέπει να διασφαλίζει τους κατάλληλους πόρους αλλά και την ανεξαρτησία των εσωτερικών ελεγκτών, ώστε να επιτελέσουν αποτελεσματικά την εργασία τους και σε συνδυασμό με τον ποιοτικό εξωτερικό έλεγχο από τους ορκωτούς ελεγκτές, παράσχουν το κατάλληλο επίπεδο διασφάλισης της αντικειμενικής παρουσίασης των οικονομικών αποτελεσμάτων, της λειτουργίας και της εταιρικής διακυβέρνησης. Επίσης επισήμανε ότι οι αναμενόμενες –ως ένα βαθμό- συγκρούσεις μεταξύ των μελών του Δ.Σ., λόγων διαφορετικών ενδιαφερόντων και συμφερόντων, πρέπει –κατά το δυνατόν- να προλαμβάνονται μέσω κατάλληλων μηχανισμών καλής εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά εφόσον παραμείνουν, πρέπει να αντιμετωπίζονται καταλλήλως από τον πρόεδρο του Δ.Σ. σε συνεργασία με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου.
Η κα Bέρρα Μαρμαλίδου, Πρόεδρος, Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας, ανέφερε ότι ο εσωτερικός ελεγκτής διενεργεί ελέγχους για την εταιρική διακυβέρνηση στις διαδικασίες των Δ.Σ. και των επιτροπών τους, στη σχεδιαστική και λειτουργική αποτελεσματικότητα σημαντικών πολιτικών όπως «σύγκρουση συμφερόντων», «συναλλαγές συνδεδεμένων μερών», «πολιτικώς εκτεθειμένων μελών», «αξιολόγηση Δ.Σ.» κλπ. Επεσήμανε ότι οι έλεγχοι για την εταιρική διακυβέρνηση πραγματοποιούνται και σε συνεχή βάση κατά τη διάρκεια ελέγχων για την υλοποίηση της στρατηγικής εντός χρονοδιαγραμμάτων, τη σύνδεσή της με τους κινδύνους και τη διαχείρισή τους, την καταλληλότητα του προσωπικού, τα οργανογράμματα, την ανάθεση ευθύνης και λογοδοσίας, τη διάχυση της πληροφόρησης, τον τρόπο λήψης αποφάσεων. Τέλος επεσήμανε ότι ο πιο σημαντικός ελεγκτικός μηχανισμός είναι ο άνθρωπος και η ηθική του.
ΟΜΙΛΙΕΣ
- James Harley, International Corporate Governance
- Ανδρέας Χασάπης, Πολιτικές Σύγκρουσης Συμφερόντων & Δείκτης Επιτυχούς Εταιρικής Διακυβέρνησης
- Αναστασία Στάμου, Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης – Αποστολή, Θέσεις Πρωτοβουλίες
- Αθανάσιος Κουλορίδας, Κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης και ν. 4548/2018
- Chris Hodge, Corporate Governance Reforms – UK and Other European Countries
- Ξενοφών Αυλωνίτης, Οι Εξελίξεις για την Εταιρική Διακυβέρνηση στην Ελλάδα
- Howard Prince-Wright, Conflicts of Interest Between Different Capital Providers
- Μαρία Θεοδουλίδου, Πολιτικές Διαχείρισης Σύγκρουσης Συμφερόντων ως Δείκτης Επιτυχούς Εταιρικής Διακυβέρνησης